Η δεκαεπτάχρονη κόρη μου λίγες μέρες πριν διαμαρτυρήθηκε ότι της έλειψε από μένα η μητέρα. Μου ζητάει συνέχεια να είμαι περισσότερο μαμά παρά φίλη της και μου αναφέρει ως υπόδειγμα μητρικού προτύπου τις μητέρες των φιλενάδων της, που είναι περισσότερο παχιές, εξαρτημένες από το σύζυγό τους και περισσότερο φυσικά «αφοσιωμένες» στις έγνοιες των παιδιών τους. Απορρίπτει συνεχώς το δικό μου μοντέλο απαξιωτικά και θα έλεγα σκληρά. Ειλικρινά όταν τη μεγάλωνα, δε περίμενα καθόλου τέτοια.εξέλιξη στη σχέση μας.

Ειρήνη Λ. Δράμα.

Πολλές φορές λένε οι ειδικοί η μαμά φίλη, αποδεικνύεται κακό μοντέλο για τη κόρη της. Αυτό συμβαίνει γιατί η κόρη δεν έχει ανάγκη από μια φίλη όταν απευθύνεται στην μητέρα της προκειμένου να βρει λύση σ’ ένα προσωπικό της πρόβλημα. Επιζητά από αυτήν ν’ ασκήσει απλά το καθοδηγητικό της ρόλο κι όχι να μοιράζονται μεταξύ τους τα μυστικά τους. Αυτή η τακτική προσέγκισης της μητέρας προς τη κόρη έρχεται περισσότερο να καλύψει ανάγκες της μητέρας παρά του παιδιού της. Συνήθως αυτές οι μητέρες είναι γυναίκες που στερήθηκαν το ενδιαφέρον των δικών τους γονιών και προσπαθούν ν’ αναπληρώσουν το κενό μετατρέποντας τη κόρη τους σε δική τους μητέρα. Αυτό όμως είναι ένα πολύ βαρύ φορτίο για τα νεαρά κορίτσια που έχουν επιπλέον να παλέψουν και με τις δικές τους ανησυχίες. Έτσι πολύ συχνά μητέρες εξομολογούνται τις εξωσυζυγικές τους σχέσεις στις κόρες τους, ζητούν λύσεις συναισθηματικού περιεχομένου από κείνες και χοροπηδούν μαζί όταν ο φίλος του μικρού κοριτσιού, της δίνει επιτέλους το πρώτο φιλί. Οι μητέρες αυτές βλέπουν ότι έτσι οικοδομούν μια σχέση εμπιστοσύνης με το παιδί τους από την άλλη μεριά όμως, το ίδιο το παιδί αισθάνεται εγκλωβισμένο σ’ ένα ρόλο που δεν επέλεξε. Αυτή η συμπεριφορά γεμίζει θυμό το νεαρό κορίτσι που αργά η γρήγορα θα τον εκδηλώσει. Πρέπει λοιπόν η μητέρα να είναι προσεκτική και να εξασκεί απλά και μόνο το γονικό της ρόλο που ούτως ή άλλως είναι και σημαντικός και δύσκολος επισημαίνει ο παιδοψυχίατρος Βάιος Νταφούλης.

Μια άλλη ιδιαιτερότητα στις σχέσεις μητέρας κόρης είναι ο ανταγωνισμός. Όσες γυναίκες μεγάλωσαν τα κορίτσια τους σίγουρα απόλαυσαν τη περίοδο όπου η μικρή «κυρία» έπαιρνε τα κραγιόν της μαμάς, φορούσε τα τακούνια της και χρησιμοποιούσε λέξεις από το λεξιλόγιό της παριστάνοντας με ικανοποίηση τη μητέρα της. Αυτή συνήθως η συμπεριφορά χαρίζει ικανοποίηση στους γονείς και την απολαμβάνουν για όσο καιρό διαρκεί. «Είναι μια υγιής συμπεριφορά» υπογραμμίζει ο κύριος Νταφούλης «η οποία σηματοδοτεί την έναρξη του κοριτσιού στο κόσμο των μεγάλων και κυρίως του φύλου του.» Το μικρό κορίτσι παριστάνοντας τη μητέρα του μαθαίνει να γίνεται γυναίκα Λίγο αργότερα στην εφηβεία η κόρη μπορεί ν’ αρχίσει να διεκδικεί τη προσοχή του πατέρα, ν’ αμφισβητεί τη μητέρα και να βρίσκεται σε μια διαρκή αντιπαλότητα μαζί της. Είναι ακριβώς η περίοδος που πολλές μητέρες νιώθουν πραγματικά ν’ απειλούνται. Τίποτα όμως δεν είναι στη πραγματικότητα τόσο απειλητικό όσο φαίνεται. Οι ειδικοί συμφωνούν ότι η περίοδος της εφηβείας είναι και μια περίοδος δοκιμασίας για τους γονείς. Όλα αυτά είναι φυσιολογικά στάδια ωρίμανσης και ενηλικίωσης του ανθρώπου. Συνήθως λέει ο κύριος Νταφούλης λήγουν με τη παύση της εφηβείας. Ακριβώς δηλαδή τη περίοδο που οι ορμόνες ισορροπούν και η νεαρή γυναίκα πια αρχίζει ν’ αναγνωρίζει τα όρια και τις δυνατότητες της  προσωπικότητας της. Άλλες φορές πάλι η ανταγωνιστικότητα εκφράζεται ασυνείδητα από τη πλευρά της μητέρας. Μια μητέρα που ντύνεται πιο μοντέρνα από τη κόρη της μιλάει πιο αθυρόστομα και είναι κοινωνικά πιο προσιτή προσελκύοντας πολλές φορές τη προσοχή των ανδρών στερώντας τη από τη κόρη της γίνεται πάλι μια αφορμή για αντιπαλότητα. Σ’ αυτή τη περίπτωση νιώθει η κόρη ότι απειλείται. Συνήθως στην εφηβεία επιλέγει να  εκφράζει τη θηλυκή της ταυτότητα με τον ακριβώς αντίθετο τρόπο από εκείνον που χρησιμοποιεί η μητέρα της. Όπως και να χει πάντως και σε κάθε περίπτωση η μητέρα καλό θα ήταν ν’ αφήνει χώρο στη μικρή της κόρη ν’ αναπτύξει τη προσωπικότητα της ενθαρρύνοντάς την. Το μυστικό όπως πάντα είναι η αγάπη και η ειλικρινή μας διάθεση να σταθούμε δίπλα στο παιδί μας  κι όχι από πάνω του μεταβάλλοντας τη παρουσία μας σε τιμωρία.