γράφει ο Γιώργος Δαμιανός

Οι αγύρτες (από τη λέξη αγυρτίαι: πανηγύρια), συνυπήρχαν πάντοτε με την Ιστορία  του Ελληνισμού και εξαπατούσαν πάντοτε τους αφελείς ή τους απελπισμένους συνέλληνες. Και ήταν απελπισμένοι, γιατί από τη μια μεριά υπέφεραν από βαρύτατα νοσήματα και από την άλλη δεν υπήρχε ίχνος κρατικής μέριμνας. Για παράδειγμα, στα τέλη του 1800 τα αφροδίσια νοσήματα, και ειδικά η βλεννόρροια,  έκαναν θραύση. Οι υποδομές υγείας στην χώρα μας ήταν ανύπαρκτες. Αρκεί να αναλογιστείτε ότι γυναικολογική μονάδα δεν υπήρχε και οι γυναικολογικές επεμβάσεις γίνονταν στο ξενοδοχείο Ερμής (Πανεπιστημίου και Μπενάκη). Το μοναδικό μαιευτήριο της χώρας, στην οδό Σωκράτους,  διέθετε 15 κρεβάτια και οι ασθενείς πραγματικά κινδύνευαν από την έλλειψη στοιχειωδών κανόνων υγιεινής (Γιάννη Καιροφύλλα, η ρομαντική Αθήνα, Εκδ. Φιλιππότη). Τέτοιες συνθήκες υγιεινής είναι φυσιολογικό να οξύνουν την απελπισία των ανθρώπων και συνεπώς να γίνονται ευεπίφοροι στον κάθε τσαρλατανο (από το ιταλ. ρ. ciarlare: φλυαρώ). Ας διαβάσουμε ορισμένα παραδείγματα:

Α. Στις αρχές του 1900 ο καφεπώλης Δ. Π. Πότσαλη δημοσίευσε αγγελίες στις εφημερίδες και διαφήμιζε τα φάρμακα , που είχε ανακαλύψει ο ίδιος και θεράπευαν «εν ελαχίστω χρόνω τα εξής νοσήματα άνευ του ελαχίστου πόνου: λίθος, οι όδοντες, ο σπλην, η χρυσή, πας πόνος στομάχου, ο χρόνιος βηξ… πάσα αιμορραγία, επιληψιαν, τους καταρρακτας…την βλενόρροιαν…ειτε μικρος, είτε μεγάλος είναι ο ασθενής…». Ο τσαρλατάνος  «γιατρός» είχε την έδρα του στο καφενείο «Λακωνία» επί της οδού Θησείου και οι αφελείς Αθηναίοι σχημάτιζαν εκαντοτάδες μέτρα ουρά για να βρουν γιατριά.

Β.  Την ίδια, περίπου, εποχή ο φαρμακοποιός  και γιατρός (“επιστήμων άνθρωπος”!!!, τρομάρα του) ισχυριζόταν ότι είχε ανακαλύψει το φάρμακο για τη βλεννόρροια, το οποίο και πωλούσε, αποκλειστικά, στο φαρμακείο του (Σόλωνος και Ιπποκράτους). Εξέταζε δωρεάν τους ασθενείς και τους πουλούσε προς 5,50 δραχμές την κάθε φιάλη του φαρμάκου (την εποχή που το μεροκάματο ενός εργάτη ήταν 4 , περίπου, δραχμές)

Γ. Στις αρχές του 1952 το πανελλήνιο συγκλονίζεται από την είδηση ότι  το αφέψημα ρίζας πικραγγουριάς (επιστ. ονομ. echalium elaterium, οικ: cucurbitaceae, άλλες ονομασίες: πεταχτούλα, κοπραγκουρα) θεραπεύει τον καρκίνο. Ο τότε αρχιεπίσκοπος Αμερικής, Μιχαήλ, ήταν θύμα των τσαρλατάνων. Εμπλέκεται, άδικα, ακόμα και το όνομα του διάσημου γιατρού Παπανικολάου (τεστ παπ). Η συζήτηση για την πικραγγουριά ήταν τόσο έντονη, ώστε στα τέλη Φεβρουαρίου του 1952 θα ανεβεί η επιθεώρηση “πικραγγουρια” των Ασημακοπουλου, Σπυρόπουλου με τους Βρανα, Ρίζο, Αυλωνίτη,κα. Στο ραδιόφωνο, επίσης, ακουγόταν η μουσική εκπομπή «πικραγγουριά».

Πάντως, είναι αλήθεια ότι η πικραγγουριά είχε εξέχουσα θέση στις συνταγές του Ιπποκράτη.

24grammata.com/ ιστορίες της παλιάς Αθήνας