ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Το βαλσαμόχορτο (St. John’s Wort, βότανο του Αγίου Ιωάννη ή υπερικόν το διάτρητον , Hypericum perforatum) είναι ένα θαμνώδες φυτό με έντονα κίτρινα άνθη. Το φυτό προέρχεται από διάφορα μέρη του κόσμου συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης και των ΗΠΑ και χρησιμοποιείται παραδοσιακά για τη φροντίδα των πληγών.

ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΒΟΤΑΝΟΥ
Έχει αποδειχθεί ότι το St. John’s Wort έχει ηρεμιστικές και αιμοστατικές ιδιότητες (καταπραΰνει και ανακουφίζει). Χρησιμοποιείται σε περιπτώσεις ευερεθιστικότητας, νευραλγίας, συνδετικίτιδας (μυϊκός ρευματισμός), ισχιαλγίας (άλγος στο ισχιακό νεύρο που εντοπίζεται στο γλουτό, στο οπίσθιο μέρος του μηρού, τη γάμπα και το πόδι), καθώς και για τη φροντίδα των πληγών (αντιβακτηριδιακό).

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΔΟΣΟΛΟΓΙΕΣ
Μέρος του φυτού που χρησιμοποιείται: ΒΟΤΑΝΟ ΜΕ ΑΝΘΗ.
Σκόνη βοτάνου: 2-4g τρεις φορές ημερησίως.

ΩΦΕΛΕΙΑ ΛΗΨΗΣ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΟΣ ST. JOHN’S WORT
Το St. John’s Wort χρησιμοποιείται από άτομα με έντονη ευερεθιστικότητα, για άλγη νευρικής φύσεως, για μυϊκό ρευματισμό, ισχιαλγία, νευρικότητα και/ή κατάθλιψη κατά την έμμηνο ρύση. Το St. John’s Wort έχει αντιβακτηριδιακές ιδιότητες ενάντια στην Bordetella pertussis (προκαλεί κοκίτη), το Staphylococcus aureus (χρυσίζων σταφυλόκοκκος, προκαλεί δερματικές λοιμώξεις και καλόγερους-δοθιήνες), τη shigellae και την E.coli (εντεροβακτηρίδιο, προκαλεί ουρολοιμώξεις) (1,2). Τα εκχυλίσματα έχουν αντιικές ιδιότητες κατά της γρίπης (3).
Κατάθλιψη και σχετιζόμενα προβλήματα
Έχει αναφερθεί ότι το εκχύλισμα του St. John’s Wort βελτιώνει συμπτώματα όπως η νευρικότητα, η αϋπνία και η κατάθλιψη (4). Μια διπλή τυφλή μελέτη με 100 ασθενείς έδειξε ότι το βότανο αυτό είναι πιο αποτελεσματικό από το diazepam (5). Επίσης, πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι το St. John’s Wort μπορεί να μετριάσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης εμποδίζοντας την επαναπρόσληψη των νευροδιαβιβαστών σεροτονίνη, νορεπινεφρίνη και ντοπαμίνη (6), με αποτέλεσμα αυτοί οι νευροδιαβιβαστές να γίνονται πιο διαθέσιμοι για τον εγκέφαλο. Η hyperforin, ένα συστατικό του βοτάνου St. John’s Wort, ευθύνεται πιθανά για την ιδιότητα αυτή (7). Το St. John’s Wort μπορεί επίσης να ανακουφίσει από εποχιακές συναισθηματικές διαταραχές (σύνδρομο SAD).
Αναλγητικό / Παυσίπονο
Μελέτες έδειξαν ότι τα φλαβονοειδή του βοτάνου St. John’s Wort έχουν αναλγητικές ιδιότητες (8).
Αντιμετώπιση Ελκών
Το κλάσμα «amento-flavone» του εκχυλίσματος του βοτάνου St. John’s Wort είναι αντιφλεγμονώδες και δρα κατά των ελκών (9). Μια μελέτη έδειξε μείωση κατά 90% του άλγους που οφείλεται σε δωδεκαδακτυλίτιδα (φλεγμονή του άνω τμήματος του εντέρου) με τη χρήση αυτού του βοτάνου.
Καταπράυνση
Το St. John’s Wort είναι ηρεμιστικό και καταπραϋντικό, ιδιότητες που αποδίδονται στα κλάσματα biflavonoid (φλαβονοειδή). Η υπερισίνη (hypericin) μπορεί επίσης να δράσει ως ηρεμιστικό για το νευρικό σύστημα (10).
Λεύκη
Το St. John’s Wort είναι αποτελεσματικό στη θεραπεία ορισμένων δερματικών διαταραχών, όπως της λεύκης (10).

ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΦΥΛΑΞΕΙΣ
Έχει παρατηρηθεί σε μερικά άτομα φωτοευαισθησία του δέρματος έπειτα από λήψη αφεψήματος από τα φύλλα του St. John’s Wort. Το πτητικό έλαιο του βοτάνου αυτού έχει ερεθιστικές ιδιότητες. Δεν συνιστάται η χρήση του σε παιδιά.

ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΝΤΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
Το St. John’s Wort δεν θα πρέπει να λαμβάνεται σε συνδυασμό με φαρμακευτική αγωγή για κατάθλιψη. Υπερβολικές δόσεις μπορεί να αυξήσουν τη δραστικότητα της εκάστοτε θεραπείας (όπως τα φάρμακα με αναστολείς της MAO: φάρμακα με αναστολείς της μονοαμινοξειδάσης) και μπορεί να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις σε ευαίσθητα άτομα. Το St. John’s Wort μπορεί επίσης να αλληλεπιδράσει με τα φάρμακα που περιέχουν αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRI), π.χ. Prozac.
Έχει αποδειχθεί ότι το St. John’s Wort αυξάνει τη δραστηριότητα μιας ομάδας ηπατικών ενζύμων που εμπλέκονται στο μεταβολισμό ενός σημαντικού αριθμού συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Τα εν λόγω φάρμακα είναι η theophylline (θεοφυλλίνη, βρογχοδιασταλτικό), η cyclosporine (κυκλοσπορίνη, ανοσοκαταστολέας), η indinavir (αντιιική θεραπεία ενάντια στον HIV), η warfarin (βαρφαρίνη), η digoxin και τα αντισυλληπτικά χάπια. Τα άτομα που λαμβάνουν τέτοιου είδους φάρμακα θα πρέπει να συμβουλευτούν το γιατρό τους ή ένα φαρμακοποιό πριν χρησιμοποιήσουν προϊόντα με St. John’s Wort, καθώς το βότανο μπορεί να μειώσει την αποτελεσματικότητά τους.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Sakar MK et al. Antimicrobial activities of some hypericum species growing in Turkey. Fitotherapie, 59:49-52, 1988.
2. Zakharova NS et al. Action of plant extracts on the natural immunity indices of animals. Zh Mikrobiol Epidemiol Immunobiol, ,3:75-78, 1986.
3. Mishenkova EL et al. Antiviral properties of St John´s Wort and preparations produced from it. Tr S’ezda Mikrobiol Ukr,:222-223, 1975.
4. Müldner VH, Zöller M. Antidrepressive effect of a hypericum extract standardised to the active hypericine complex/biochemistry and clinical studies. Arzneimittelforschung, 34:918, 1984.
5. Panijel M. Die behandlung mittlshwerer angstzustände. Therapewoche, 41:4659-4668, 1985.
6. Müller WE, Rolli M, Schäfer C, Hafner U. Effects of hypericum extract (LI 160) in biochemical models of antidepressant activity. Pharmacopsychiatry 1997;30(suppl):102-7. 7. Müller WE, Singer A, Wonnemann M, et al. Hyperforin represents the neurotransmitter reuptake inhibiting constituent of hypericum extract. Pharmacopsychiatry 1998;31(suppl):16-21.
8. Vasilchenko EA et al Analgesic action of flavonoids of Rhododendron luteum Sweet, hypericum perforatum L., Lespedeza bicolor Turcz and L. hedysaroides (Pall.) Kitag. Rastit Resur, 22:12-21, 1986.
9. Berghöfer R, Hölzl J. Isolation of I3´,II8-biapigenin (amentoflavone) from hypericum perforatum. Planta Med, 5:91, 1989.
10. “Herbal Medicines A Guide to Health-Care Professionals”, C A Newall, L A Anderson, J D Phillipson, The Pharmaceutical Press, 1996.

http://www.douni.gr/?section=ingredients&id=25&icategory=9