Ποιες τροφές προστατεύουν από τον καρκίνο

Έγκυρη ιατρική ενημέρωση για όλους!

Σύμφωνα με υπολογισμούς του διεθνούς ινστιτούτου κατά του καρκίνου (NCI) 1 στους 3 θανάτους που προκαλούνται από καρκίνο είναι άμεσα συσχετιζόμενοι με τη διατροφή. Πολλά από τα προϊόντα διατροφής που χρησιμοποιούμε καθημερινά περιέχουν ουσίες και θρεπτικά συστατικά που φέρουν αντικαρκινική δράση. Συνεπώς είναι πολύ χρήσιμο να γνωρίζουμε τα πολυτιμότερα τρόφιμα στη μάχη κατά του καρκίνου που περιέχουν από αντιοξειδωτικά συστατικά που βοηθούν στην καταπολέμηση των ελευθέρων ριζών μέχρι ισχυρότατα φυτοχημικά που μόλις τα τελευταία χρόνια έχουν έρθει στο επίκεντρο της επιστημονικής έρευνας. Είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει ένα συγκεκριμένο στοιχείο σε κάθε τρόφιμο που φέρει αντικαρκινικές ιδιότητες, για αυτό το λόγο αναζητούμε τα τρόφιμα που περιέχουν τον καλύτερο συνδυασμό στοιχείων. Σε αυτή τη βάση λοιπόν, παρουσιάζουμε τα τρόφιμα με την ισχυρότερη αντικαρκινική δράση:

Το αβοκάντο είναι πλούσιο σε γλουταθειόνη, ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες αναστέλλοντας την εντερική απορρόφηση κάποιων λιπαρών οξέων. Επιπλέον. Παρέχει περισσότερο κάλιο και από τη μπανάνα, είναι καλή πηγή β-καροτενίου, ενώ σύμφωνα με κάποιες έρευνες μπορεί να βοηθήσει στη θεραπεία της ηπατίτιδας, προλαμβάνοντας έτσι τον καρκίνο του ήπατος.
Το μπρόκολο, το  λάχανο και το κουνουπίδι περιέχουν ένα συστατικό που ονομάζεται ινδόλη-3-καρβινόλη και το οποίο καταπολεμά τον καρκίνο του μαστού μετατρέποντας οιστρογόνα που επάγουν τον καρκίνο σε άλλες αβλαβείς μορφές οιστρογόνων. Επιπλέον, τα μπρόκολα περιέχουν τη σουλφοραφάνη συστατικό που καταπολεμά τον καρκίνο στον κόλον και στο παχύ έντερο. Μελέτες έχουν δείξει ότι όσο πιο πικρή είναι η ποικιλία του μπρόκολου τόσο μεγαλύτερες είναι οι ποσότητες σουλφοραφάνης. Επιπλέον, η ομάδα των 3 αυτών λαχανικών περιέχει 2 αντιοξειδωτικά, τη λουτεΐνη και ζεαξανθίνη που προστατεύουν από καρκίνο του προστάτη και άλλες μορφές καρκίνου.

Τα καρότα περιέχουν πολύ σημαντικές ποσότητες β-καροτενίου που αποτελεί προστατευτικό παράγοντα για καρκίνο των πνευμόνων, του στομάχου, του εντέρου, του προστάτη και του μαστού. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι τα καρότα είναι προτιμότερο να καταναλώνονται ωμά, καθώς το βράσιμο απομακρύνει πολλές από τις πλεονεκτικές του ιδιότητες.

Οι πιπεριές chili και jalapenos περιέχουν την καψαϊκίνη που ουδετεροποιεί κάποιες ουσίες που προκαλούν καρκινογενέσεις και μπορεί βοηθήσει στην πρόληψη διαφόρων μορφών καρκίνου όπως του στομάχου.

Τα σύκα περιέχουν ένα παράγωγο της βενζαλδεΰδης που είναι πιθανός αντικαρκινικός παράγοντας, ενώ ώντας υψηλά σε περιεκτικότητα σε βιταμίνη A και C, σε ασβέστιο, σε μαγνήσιο και σε κάλιο, ρυθμίζει την όρεξη και μπορεί να βοηθήσει την απώλεια βάρους, ενώ τέλος τα σύκα περιέχουν αντιμικροβιακούς παράγοντες.

O λιναρόσπορος περιέχει αντιοξειδωτικά συστατικά βοηθούν στην καταπολέμηση των ελευθέρων ριζών, είναι πλούσιος σε ω-3 λιπαρά οξέα που προστατεύουν από καρκίνο στο κόλον.

Το σκόρδο περιέχει ευεργετικές για το ανοσοποιητικό σύστημα ουσίες, ενισχύοντας τον οργανισμό στη μάχη κατά των διαφόρων καρκινογόνων παραγόντων, ενώ κάποια σουλφίδια που περιέχονται σε αυτό προστατεύουν από καρκίνο του ήπατος, του στομαχιού και του εντέρου. Σύμφωνα με πρόσφατες επιστημονικές μελέτες άτομα που καταναλώνουν συχνά ικανοποιητικές ποσότητες σκόρδου παρουσιάζουν το μισό ρίσκο για προσβολή καρκίνου του στομάχου και τα 2/3 του ρίσκου για προσβολή από καρκίνο στο κόλον του εντέρου σε σχέση με άτομα που δεν καταναλώνουν σκόρδο. Πιστεύεται ότι η προστατευτική δράση του σκόρδου στο στομάχι και το έντερο οφείλεται στην αντιβακτηριακή του δράση εναντίον του ελικοβακτηρίου, ενώ φαίνεται ότι συμπληρώματα διατροφής με συστατικά του σκόρδου δεν είναι το ίδιο αποτελεσματικά σε σχέση με το φυσικό προϊόν.

Τα γκρέιπφρουτ, τα πορτοκάλια και τα λεμόνια περιέχουν τα μονοτερπένια, ουσίες με αντικαρκινική δράση (ιδιαίτερα στον καρκίνο του μαστού). Επιπλέον, αποτελούν ιδανική πηγή βιταμίνης C, β-καροτενίου και φυλικού οξέος, φυσικών αντιοξειδωτικών συστατικών. Επιπλέον, τα πορτοκάλια και τα λεμόνια περιέχουν τη λιμονίνη που ρυθμίζουν τη λειτουργία των λεμφοκυττάρων που δρουν κατά των καρκινικών παραγόντων και κυττάρων.

Τα κόκκινα σταφύλια περιέχουν βιοφλαβονοειδή (αντιοξειδωτικά συστατικά), ενώ όλα τα σταφύλια είναι πλούσια σε ρεσβερατρόλη που απενεργοποιούν τα ένζυμα που ευθύνονται για την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων και διεγείρουν την ενεργοποίηση του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος. Επιπρόσθετα, περιέχουν ελλαγικό οξύ το οποίο μπλοκάρει τα ένζυμα που δραστηριοποιούνται στην ανάπτυξη όγκων.
Τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά περιέχουν πολλές ουσίες που έχουν συσχετιστεί με αντικαρκινική δράση, με τη συνεισφορά τους να αφορά την άμεση μείωση των πιθανοτήτων εμφάνισης καρκίνου του στομάχου.

Tο κατσαρό λάχανο περιέχει ινδόλες οι οποίες σταματούν τη μετατροπή υγιών κυττάρων σε καρκινικά κύτταρα σε ιστούς ευαίσθητους στη δράση οιστρογόνων. Επιπλέον οι ισοθειοκυανάτες είναι φυτοχημικό που μπλοκάρει τη δημιουργία όγκων αναστέλλοντας τη δράση πολλών καρκινογόνων παραγόντων.
Η  γλυκόριζα περιέχει την ουσία γλυκυρριζίνη η οποία συσχετίζεται με τη δράση της τεστοστερόνης και έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στην προστασία από τον καρκίνο του προστάτη.

Τα μανιτάρια περιέχουν πολυσακχαρίδες ιδιαίτερα τη λεντινάνη που βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, αποτελώντας πηγή β-γλυκανών. Η λεκτίνη, πρωτεΐνη που περιέχεται στα μανιτάρια καταπολεμά τα καρκινικά κύτταρα ενώ τέλος η τριοπρολίνη ρυθμίζει την έκκριση ιντερφερονών στο ανθρώπινο σώμα.

Οι ξηροί καρποί περιέχουν ένα από τα κυριότερα φλαβονοειδή, την κερκετίνη καθώς και ένα ακόμα αντιοξειδωτικό συστατικό, την κεμπφερόλη. Κάποια είδη φιστικιών περιέχουν μεγάλες ποσότητες σεληνίου, το οπίο είναι σημαντικό θρεπτικό συστατικό για την αποφυγή καρκίνου του προστάτη.
Η παπάγια περιέχει μεγάλη ποσότητα βιταμίνης C (από τα πολυτιμότερα φυσικά αντιοξειδωτικά), ενώ παράλληλα το φυλικό οξύ που περιέχει ελαχιστοποιεί τις πιθανότητες δυσπλασιών και βοηθά στην πρόληψη πολλών μορφών καρκίνου.

Τα φρούτα που ανήκουν στην οικογένεια των μούρων περιέχουν μεγάλη ποικιλία βιταμινών, ιχνοστοιχείων, αντιοξειδωτικών (ανθοκυανίνες) και άλλων αντικαρκινικών συστατικών. Πολλές πρόσφατες μελέτες σε πειραματόζωα δείχνουν ευεργετικές επιδράσεις των μούρων σε διάφορες μορφές καρκίνου και κυρίως σε καρκίνο στον οισοφάγο, σε καρκίνο στο κόλον και σε καρκίνο του μαστού.
Το κόκκινο κρασί, βασικό συστατικό της Μεσογειακής διατροφής, με την μεγάλη περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες, μπορεί να αποβεί ιδιαιτέρως προστατευτικό σε διάφορες μορφές καρκίνου. Οι πολυφαινόλες είναι βασικό αντιοξειδωτικό που δρα κατά των ελευθέρων ριζών, ο οποίες αποτελούν βασική αιτία καρκινογενέσεων. Επιπλέον, όπως αναφέρθηκε και στο κόκκινο σταφύλι παραπάνω, οι ρεσβερατρόλες που περιέχονται σε αυτό και συνεπώς στο κόκκινο κρασί προστατεύουν επίσης από τον καρκίνο διαφόρων μορφών. Εδώ και πολλές δεκαετίες έρευνες έχουν επιβεβαίωση την προληπτική δράση της κατανάλωσης κόκκινου κρασιού. Αναφορικά με τις ποσότητες, 1-2 ποτηράκια κρασί/ ημέρα για τους άνδρες και 3-4 ποτηράκια κρασί/ εβδόμαδα για τις γυναίκες φαίνεται να αποτελούν το ιδεατό.

Το δενδρολίβανο μπορεί να αυξήσει τη δραστικότητα κάποιων ενζύμων με αντιοξειδωτική και αποτοξινωτική δράση. Εκχύλισμα του δενδρολίβανου περιέχει την καρνοσόλη, η οποία σε πειραματόζωα καταπολέμησε τη δημιουργία όγκων στο στήθος και στο δέρμα. Στη χώρα μας ιδιαιτέρως μπορεί να χρησιμοποιηθεί φρέσκο στη μαγειρική σε πολλά διαφορετικά φαγητά.

Τα φύκια είναι πλούσια σε β-καροτένιο, σε βιταμίνη Β12, σε χλωροφύλλη και σε φυτικές ίνες. Συνυπολογίζοντας την υψηλή περιεκτικότητα τους σε κάλιο, ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο και ιώδιο αντιλαμβανόμαστε ότι τα φύκια αποτελούν ένα πολύτιμο αρωγό στην καταπολέμηση διαφόρων μορφών καρκίνου και κυρίως καρκίνου του μαστού.

Η σόγια και κάποια προϊόντα της περιέχουν φυτοοιστρογόνα, ουσίες που αναστέλλουν την ανάπτυξη καρκίνου του μαστού και του προστάτη σύμφωνα με μελέτες της τελευταίας δεκαετίας. Επίσης πολλές ισοφλαβόνες που περιέχονται αλλά κυρίως η γενιστεΐνη αναστέλλει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Η σόγια φαίνεται να δρα προστατευτικά ιδιαίτερα σε περιπτώσεις καρκίνο ου μαστού. Ωστόσο, η υπερκατανάλωση σόγιας ίσως δημιουργεί αντίστροφα αποτελέσματα, ορμονικές δυσλειτουργίες, οι οποίες μπορούν να βλάψουν την ανθρώπινη υγεία. Συμπληρώματα διατροφής που περιέχουν συστατικά σόγιας πριν χορηγηθούν θα πρέπει να υπάρχει ιατρική συναίνεση.

Οι γλυκοπατάτες περιέχουν αντικαρκινικά συστατικά, όπως το β-καροτένιο που προστατεύει το DNA από καρκινογόνους παράγοντες.
Το πράσινο και μαύρο τσάι περιέχουν ορισμένες αντιοξειδωτικές ουσίες, τις γνωστές πολυφαινόλες (κατεχίνες) που διακόπτουν τη διαδικασία αναπαραγωγής των καρκινικών κυττάρων. Οι συγκεκριμένες πολυφαινόλες όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως υπάρχουν και στο κόκκινο κρασί αλλά και στο ελαιόλαδο και έχει αποδειχθεί επανειλημμένως ότι δρουν προστατευτικά κατά διαφόρων μορφών καρκίνου. Τα φύλλα πράσινου τσαγιού έχουν 40% πολυφαινόλες ανά ξηρό βάρος, προστατεύοντας κυρίως από καρκίνο στομάχου, πνευμόνων, εντέρου, ήπατος και παγκρέατος, όπως καταδεικνύουν επιστημονικές μελέτες.

Οι ντομάτες περιέχουν λυκοπένιο, το οποίο δεσμεύει τα μόρια οξυγόνου (ελεύθερες ρίζες). Όσο πιο ζεστό είναι το κλίμα που μεγαλώνουν οι τομάτες, τόσο φαίνεται να αυξάνεται η περιεκτικότητα τους σε λυκοπένιο. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι τομάτες περιέχουν σημαντικές ποσότητες βιταμίνης C, όπως και πολλά άλλα λαχανικά και φρούτα. Επιστημονικές ομάδες έχουν ήδη αποδείξει ότι αυξημένη πρόσληψη λυκοπενίου συνδέεται με χαμηλότερα ποσοστά εμφάνισης καρκίνου του μαστού, του προστάτη, του παγκρέατος και του εντέρου. Ακόμα πιο πρόσφατα ανεπιβεβαίωτα επιστημονικά δεδομένα αποκαλύπτουν ότι για την καλύτερη απορρόφηση του λυκοπενίου από τον οργανισμό είναι απαραίτητη και η πρόσληψη ελαιολάδου (ή κάποιου άλλου ελαίου), γεγονός που καθιστά τα κοκκινιστά φαγητά με λίγο ελαιόλαδο ιδανικά.

Το κάρυ γνωστό μπαχαρικό με ινδικές ρίζες περιέχει σημαντικές ποσότητες κουρκουμίνης, συστατικό το οποίο έχει πολύ σημαντικές ιδιότητες. Η πιθανή αντικαρκινική δράση των συστατικών του κάρυ είχε επισημανθεί και σε παλαιότερες μελέτες, αλλά για πρώτη φορά το 2010 σε μελέτες αποδεικνύεται ότι η κουρκουμίνη σκοτώνει τα καρκινικά κύτταρα σε περιπτώσεις καρκίνου του οισοφάγου δίνοντας την ελπίδα για χρήση της κουρκουμίνης κατά της συγκεκριμένης μορφής αλλά πιθανώς και άλλων μορφών καρκίνου.

Το συμπέρασμα που μπορεί να εξάγουμε με βεβαιότητα είναι ότι η κατανάλωση ποικιλίας φρούτων και λαχανικών μπορεί να αποτελέσει τη σημαντικότερη ασπίδα του ανθρώπινου οργανισμού στη μάχη με τον καρκίνο. Οι 5 μερίδες που συστήνονται από όλους τους οργανισμούς υγείας σε ημερήσιο επίπεδο κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών, είναι πλέον ευρέως γνωστή, με τα συνεπακόλουθα οφέλη συμμόρφωση στη σύσταση αυτή, που έχουν να κάνει και με την πρόληψη του καρκίνου. Παρόλα αυτά, είναι σχεδόν βέβαιο ότι η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων αλλά και των υπολοίπων Ευρωπαίων αδυνατεί να ακολουθήσει τις ελάχιστες συνιστώμενες προσλήψεις