ΓΙΑΤΙ ΔΕΝ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΧΩΡΙΣΩ;

Γράφει: η Ειρήνη Τζελέπη, Συμβουλευτική Ψυχολόγος-Ψυχοθεραπεύτρια, Pg.Dipl., MSc., City University, Λονδίνο,

Πολλοί άνθρωποι βρίσκονται σε σχέσεις που δεν τους ικανοποιούν πια, που τους πιέζουν σημαντικά, παρόλα αυτά δεν μπορούν να χωρίσουν. Μπορεί να περνούν μήνες, πολλές φορές και χρόνια, νιώθοντας οι ίδιοι δυσαρεστημένοι, αποφασισμένοι ότι δεν αντέχουν πια και ότι θέλουν να φύγουν, ποτέ όμως δεν νιώθουν σίγουροι και έτοιμοι να αποχωρήσουν.

Ένας χωρισμός απαιτεί καταρχάς την ανάληψη ευθύνης για μια απόφαση αλλά και για τις συνέπειες αυτής της απόφασης και του ρίσκου που παίρνει κανείς. Πολλοί άνθρωποι δεν θεωρούν ότι έχουν αυτό το «δικαίωμα» στη ζωή, το να αποφασίζουν οι ίδιοι για την πορεία της σχέσης τους, να επιλέγουν, να απορρίπτουν, να φεύγουν όταν δεν περνούν καλά κοκ., και δεν μπορούν να αντέξουν και το βάρος της ευθύνης αυτής: αυτά που θα χάσουν και αυτά που θα κερδίσουν. Γιατί ποτέ δεν είναι όλα τέλεια, κάποια πράγματα είναι πάντα καλύτερα και κάποια όχι. Έτσι δεν εμπιστεύονται τον εαυτό τους που το συναίσθημά του υποδεικνύει ότι δεν αντέχει άλλο και ότι πρέπει να ληφθεί μια απόφαση και αναβάλλουν την κατάσταση, παραμένοντας οι ίδιοι αμφιταλαντευόμενοι και δυσαρεστημένοι.

Παράλληλα, ενοχοποιούνται εύκολα και έτσι μπορεί να θεωρούν ότι οι ίδιοι φταίνε για τα προβλήματα της σχέσης, ότι κάτι δεν έχουν κάνει σωστά, ότι μπορούν να κάνουν και κάτι καλύτερο για να σώσουν τη σχέση, να προσπαθήσουν ξανά… Διάφορες σκέψεις τους απασχολούν και νιώθουν ότι αν λειτουργούσαν καλύτερα, αν ήταν πιο καλοί χαρακτήρες, αν είχαν φερθεί με έναν διαφορετικό τρόπο γενικότερα, δεν θα είχαν τόσα προβλήματα και η σχέση τους θα είχε μια διαφορετική εξέλιξη. Κατά βάθος βέβαια δεν πιστεύουν ότι αξίζουν κάτι καλύτερο στην ερωτική τους ζωή αλλά και στη ζωή γενικότερα. Έτσι, όμως, κατηγορώντας τον εαυτό τους, τον ενοχοποιούν και τον επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο και στη συνέχεια δεν βρίσκουν πλέον καμία δικαιολογία για να αποφασίσουν να χωρίσουν και να αποχωρήσουν από τη σχέση.

Η αυτοεκτίμηση βέβαια εδώ παίζει σημαντικό ρόλο και καθορίζει σημαντικές επιλογές. Σε πολλές περιπτώσεις μπορεί κανείς να αποφεύγει να χωρίσει γιατί φοβάται ότι δεν θα μπορέσει να βρει άλλο σύντροφο, ότι κανένας άλλος δεν θα τον αγαπήσει ξανά και ότι έτσι θα μείνει για πάντα μόνος στη ζωή του. Με άλλα λόγια, σε αυτές τις περιπτώσεις το άτομο υποτιμά τον εαυτό του και σκέφτεται πάντα αρνητικές προοπτικές που αν μη τι άλλο το εμποδίζουν να σκεφτεί καθαρά και να αποφασίσει τι θα κάνει στο μέλλον. Στο σημείο αυτό βέβαια είναι σημαντικό να αναλογιστούμε ότι η αυτοεκτίμηση πλήττεται και από το γεγονός ότι παραμένουμε σε μια σχέση και ανεχόμαστε πολλά πράγματα: δεν είμαστε και υπερήφανοι για τον εαυτό μας και εισπράττουμε σαν ένα είδος «τιμωρίας». Ζούμε ένα φαύλο κύκλο δυσαρέσκειας και απαισιοδοξίας σαν να μην μας αξίζει να ευτυχίσουμε και αυτό πλήττει σημαντικά τον αυτοσεβασμό μας.

Πολλοί άνθρωποι επίσης δεν αντέχουν να προκαλούν δυσάρεστα συναισθήματα στους άλλους και να τους πληγώνουν γιατί νιώθουν ότι έτσι γίνονται «κακοί» άνθρωποι και ότι οι άλλοι θα τους απορρίψουν γι’ αυτό. Υποφέρουν έτσι σιωπηλά, τις περισσότερες φορές περισσότερο από όσο νομίζουν ότι υποφέρουν οι άλλοι με τις δικές τους πράξεις, και προτιμούν αυτή την οδό παρά να προκαλέσουν δυσαρέσκεια και αρνητικά συναισθήματα με τις αποφάσεις τους.

Ένας χωρισμός μπορεί να είναι πολύ δύσκολος και για ανθρώπους που δεν μπορούν να μείνουν μόνοι, με τον εαυτό τους. Η αιτιολογία εδώ ανιχνεύεται βέβαια σε μικρότερες ηλικίες, στη σχέση με τους σημαντικούς άλλους και κυρίως τη μητέρα. Η ανεξαρτητοποίηση, η διαφοροποίηση της προσωπικότητας δεν είναι κάτι που γίνεται ξαφνικά στην ενηλικίωση, αλλά κάτι που κατακτιέται πολύ νωρίς. Το άγχος αποχωρισμού πυροδοτεί φόβους και ανασφάλειες για το πώς μπορεί κανείς να τα καταφέρει μόνος του, οι οποίοι βιώνονται ξανά με τη διαδικασία του χωρισμού.

Τέλος, ένας χωρισμός αποτελεί πάντα μια διαδικασία πένθους η οποία είναι επώδυνη και δύσκολη στο χειρισμό από πολλούς ανθρώπους. Εάν ένα άτομο έχει τραυματικές εμπειρίες σχετικά με αποχωρισμούς ή και απώλειες αγαπημένων προσώπων, εάν ένα πένθος δεν έχει ολοκληρωθεί, η διαδικασία του χωρισμού φέρνει στο προσκήνιο τα δυσάρεστα αυτά συναισθήματα τα οποία μπορεί κανείς να αποφεύγει να ξαναζήσει. Η διαδικασία ενός χωρισμού είναι μια δύσκολη κατάσταση για την οποία το άτομο πρέπει να είναι προετοιμασμένο ότι θα περάσει μια δύσκολη φάση στη ζωή του μέχρι να μπορέσει να ανασυνταχθεί ξανά και να συνεχίσει με περισσότερες δυνάμεις. Η ανακούφιση όμως και, κυρίως, το αίσθημα της ελπίδας για τη ζωή και για μια καλύτερη σχέση και προοπτική αποτελούν σημαντικά αντισταθμιστικά οφέλη για τα οποία αξίζει κανείς να προσπαθήσει όσο μπορεί περισσότερο. Η ικανοποίηση θα είναι σημαντική…

 

[email protected]

psychologynet