Νέες «έξυπνες» θεραπείες για τον καρκίνο του μαστού

Μοριακή ταυτοποίηση, εξατομικευμένες στοχευμένες θεραπείες και συχνοί γενετικοί πολυμορφισμοί που προδιαθέτουν στη νόσο είναι μερικά από τα νεότερα επιστημονικά δεδομένα για τον συχνότερο γυναικείο καρκίνο.

Η καθηγήτρια Επιδημιολογίας στα Πανεπιστήμια Αθηνών και Χάρβαρντ Παγώνα Λάγιου και ο ογκολόγος, καθηγητής Θεραπευτικής του Πανεπιστημίου Αθηνών Mελέτιος-Αθανάσιος Δημόπουλος ενημερώνουν για ό,τι νεότερο σχετικά με τον καρκίνο αυτόν, που εξακολουθεί να αυξάνεται στην Ελλάδα.

Πώς εξελίσσεται στην Ελλάδα σε σύγκριση με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες;

Στις περισσότερο αναπτυγμένες οικονομικά χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης η θνησιμότητα από καρκίνο του μαστού παρουσιάζει πτωτικές τάσεις από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, σε αντίθεση με την Ελλάδα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο καρκίνος του μαστού αντιμετωπίζεται προοδευτικά καλύτερα και στη χώρα μας.

Οι θεραπευτικές πρόοδοι, όμως, αντιρροπούνται από την αύξηση της συχνότητας της νόσου, η οποία ενδέχεται να οφείλεται, σε κάποιον βαθμό τουλάχιστον, στη μείωση των γεννητικότητας, στην καθυστέρηση της πρώτης εγκυμοσύνης και σε σωματομετρικές διαφοροποιήσεις (όπως το μεγαλύτερο ανάστημα).

Ποιες είναι οι σύγχρονες ερευνητικές κατευθύνσεις;

1. Στη γενετική προδιάθεση. Tην τελευταία δεκαετία η έρευνα έχει επικεντρωθεί στην επισήμανση γενετικών πολυμορφισμών (γονιδιακών διαφοροποιήσεων) που έχουν σχέση με τον καρκίνο του μαστού.

Εκτός από τις γνωστές μείζονες μεταλλαγές BRCA1 και BRCA2, που αυξάνουν δραστικά τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού, αλλά είναι σπάνιες, έχουν διαπιστωθεί διάφοροι γενετικοί πολυμορφισμοί (όπως, π.χ., ο rs2981582), που μπορεί να έχουν σχετικά μικρή συσχέτιση με τη νόσο, αλλά είναι πολύ συχνότεροι.

Για τις μείζονες μεταλλαγές η προληπτική παρέμβαση μπορεί να φτάσει έως και την προληπτική μαστεκτομή. Για τους γενετικούς πολυμορφισμούς η ελπίδα είναι να διαπιστωθούν και να μειωθούν παράγοντες του περιβάλλοντος που συνεργούν με τη γενετική προδιάθεση στην εκδήλωση της νόσου.

2. Στη μοριακή ταυτοποίηση. Σημαντικές πρόοδοι έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια στο πεδίο της μοριακής ταυτοποίησης του καρκίνου του μαστού, από την οποία προκύπτει ότι ο καρκίνος του μαστού περιλαμβάνει διάφορους υποτύπους με διαφορετικές θεραπευτικές ενδείξεις και προγνωστικά χαρακτηριστικά, ώστε να είναι προοδευτικά δυνατή η εξατομικευμένη αντιμετώπιση κάθε ασθενή (personalized medicine).

Ποια είναι τελικά η επικρατούσα άποψη για τις ορμονικές θεραπείες;

Θεωρείται ότι οι μακροχρόνιες ορμονικές θεραπείες υποκατάστασης στην εμμηνόπαυση αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του μαστού, κυρίως όταν βασίζονται σε συνδυασμό οιστρογόνων και προγεστινών, αν και πρόσφατη κλινική δοκιμή που δημοσιεύθηκε στη Βρετανική Ιατρική Επιθεώρηση (British Medical Journal) αναφέρει ότι αυτό δεν ισχύει όταν η ορμονική υποκατάσταση γίνεται στην περιεμμηνοπαυσιακή περίοδο (και όχι πολλά χρόνια μετά την εμμηνόπαυση).

Τι νέο υπάρχει στη θεραπεία της νόσου;

Αυξήθηκε η ασφάλεια της χημειοθεραπείας, με τη βοήθεια φαρμακευτικών ουσιών που ελέγχουν τις ανεπιθύμητες ενέργειες και με τον σχεδιασμό νέων χημειοθεραπευτικών ουσιών με λιγότερο τοξικό προφίλ.

Η στοχευμένη θεραπεία, που αναστέλλει την ενεργοποίηση συγκεκριμένων βιολογικών μονοπατιών τα οποία είναι απαραίτητα για την επιβίωση των καρκινικών κυττάρων, αποτελεί σημαντικό στοιχείο της αντιμετώπισης του καρκίνου του μαστού. Η επιλογή του πλέον κατάλληλου στοχευτικού παράγοντα, ωστόσο, παραμένει εν πολλοίς αναπάντητη.

Σε μια μελέτη που ανακοινώθηκε στο πρόσφατο Ευρωπαϊκό Συνέδριο Παθολογικής Ογκολογίας φάνηκε ότι η ανάλυση ολόκληρου του γονιδιώματος σε βιοψίες καρκίνου μαστού είναι εφικτή και εφαρμόσιμη στην καθημερινή κλινική πράξη. Φαίνεται ότι η μέθοδος αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εξατομίκευση στοχευμένων θεραπειών.

Το μονοκλωνικό αντίσωμα τραστουζουμάμπη χρησιμοποιείται ως επικουρική θεραπεία στον καρκίνο του μαστού και η χορήγησή του διαρκεί ένα έτος. Δύο πολυκεντρικές μελέτες έδειξαν ότι η σημερινή πρακτική της χορήγησης για ένα έτος παραμένει η ιδεατή.

Τέλος, η αντιαγγειογενετική θεραπεία συνεχίζει να αποτελεί αντικείμενο έρευνας στον καρκίνο του μαστού. Προς το παρόν, ο συνδυασμός με ταξάνες έχει δώσει τα καλύτερα αποτελέσματα.

Πηγή : ΤΑ ΝΕΑ Ένθετο Υγεία