Όπως η ανάμειξη πολλών χρωμάτων δίνει το λευκό φως και ο συνδυασμός ήχων σε πολλές διαφορετικές συχνότητες δίνει τον λευκό θόρυβο, έτσι και η ανάμειξη πολλών διαφορετικών οσμών ίδιας έντασης δίνει μια «λευκή μυρωδιά», διαπιστώνουν νευροβιολόγοι στο Ισραήλ.

Αναπάντεχες ομοιότητες με όραση και ακοή 

Η ασυνήθιστη μελέτη, η οποία δημοσιεύεται στην αμερικανική επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» (PNAS), δείχνει ότι η αίσθηση της όσφρησης παρουσιάζει μη αναμενόμενες ομοιότητες με την όραση και την ακοή.

Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Επιστήμης Weizmann στο Ρεχοβότ του Ισραήλ διαπίστωσαν ότι η ανάμειξη πολλών οσμών ίδιας έντασης δίνει μια «γενική» μυρωδιά που είναι δύσκολο να περιγραφεί, και πιθανότατα δεν υπάρχει πουθενά στη φύση, δεν είναι όμως ούτε δυσάρεστη, ούτε ευχάριστη.

Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτό το «οσφρητικό λευκό», όπως ονόμασαν οι ερευνητές τη νέα μυρωδιά, μπορεί να δημιουργηθεί από οποιεσδήποτε αρωματικές ουσίες, αρκεί οι ουσίες αυτές να είναι πολλές -περίπου 30 ή περισσότερες.

Το «οσφρητικό λευκό» είναι έτσι ανάλογο με το λευκό φως, το οποίο αποτελείται από την ανάμειξη πολλών μηκών κύματος ακτινοβολίας, αλλά και με τον λευκό θόρυβο, ο οποίος προκύπτει από τον συνδυασμό ήχων σε πολλές συχνότητες ταυτόχρονα.

Αρωματικό κοκτέιλ

Σχεδόν όλες οι μυρωδιές στη φύση προέρχονται από περίπλοκα μείγματα ουσιών και η ανθρώπινη μύτη διαθέτει εκατοντάδες διαφορετικούς οσφρητικούς υποδοχείς. Το άρωμα του καφέ, για παράδειγμα, είναι στην πραγματικότητα σύνθετο, γίνεται όμως αντιληπτό ως μια «ενιαία» οσμή, την οποία μπορούμε να ξεχωρίσουμε από άλλες σύνθετες οσμές όπως το άρωμα του τριαντάφυλλου.

Θα φανταζόταν επομένως κανείς ότι, όσο πιο σύνθετη είναι μια μυρωδιά, τόσο πιο ιδιαίτερη είναι. Η νέα μελέτη όμως δείχνει ότι στην πραγματικότητα ισχύει το ακριβώς αντίθετο.

Ο δρ Νόαμ Σόμπελ και οι συνεργάτες του χρησιμοποίησαν 86 ουσίες για να δημιουργήσουν 191 αρωματικά κοκτέιλ, καθένα από τα οποία περιείχε έως και 43 από τις ουσίες αυτές. Οι συγκεντρώσεις των συστατικών αυτών ρυθμίστηκαν ώστε οι οσμές τους να γίνονται αντιληπτές με την ίδια περίπου ένταση. Συνολικά 56 εθελοντές κλήθηκαν στη συνέχεια να μυρίσουν ζευγάρια τέτοιων δειγμάτων και να βαθμολογήσουν τις ομοιότητές τους.

Οσο περισσότερα (συστατικά), τόσο πιο ίδια (μυρωδιά) 

Οι απαντήσεις έδειξαν ότι, όσο περισσότερα συστατικά περιέχουν δύο κοκτέιλ, τόσο περισσότερο μοιάζουν οι μυρωδιές τους. Και όταν τα επιμέρους συστατικά ξεπερνούν τα 30, τα μείγματα μυρίζουν σχεδόν το ίδιο, παρόλο που τα συστατικά τους μπορεί να είναι εντελώς διαφορετικά.

Τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκαν σε επόμενο πείραμα, στο οποίο οι εθελοντές εξοικειώθηκαν με ένα περίπλοκο αρωματικό μείγμα που υποτίθεται ότι ονομάζεται «λόραξ». Στη συνέχεια κλήθηκαν να αναγνωρίσουν την οσμή αυτή ανάμεσα σε άλλα κοκτέιλ. Οι απαντήσεις έδειξαν ότι στο 58% των περιπτώσεων οι εθελοντές αναγνώριζαν ως «λόραξ» οποιοδήποτε μείγμα περιείχε 40 οποιαδήποτε συστατικά.

Αφού όμως κάθε περίπλοκος συνδυασμός αρωμάτων γίνεται αντιληπτός ως λευκή οσμή, γιατί τα περίπλοκα αρώματα που απαντώνται στη φύση μοιάζουν τόσο ξεχωριστά μεταξύ τους;

Το σημείο- «κλειδί» είναι ότι τα επιμέρους συστατικά της λευκής οσμής πρέπει να έχουν όλα την ίδια ένταση, αλλιώς κάποιο από αυτά θα ξεχωρίζει. Το λευκό φως, εξάλλου, παύει να φαίνεται λευκό αν, για παράδειγμα, το κόκκινο χρώμα που περιέχει γίνει πολύ πιο έντονο από το μπλε.