Η διεθνής δύναμη του βιβλίου “Πενήντα Αποχρώσεις του Γκρι”. Μάθετε όλα τα μυστικά του!

«Δείρε με, δέσε με, φίμωσέ με»

Μπορεί οι κριτικοί της λογοτεχνίας να διαφωνούν, το διεθνές αναγνωστικό κοινό όμως διαβάζει μετά μανίας την τριλογία μιας πρωτοεμφανιζόμενης Βρεττανίδας συγγραφέως που έκανε μόδα τα σαδομαζοχιστικά ερωτικά παιχνίδια.

[«Μου έχεις εμπιστοσύνη;», με ρωτάει ξαφνικά. Γνέφω καταφατικά, με τα μάτια διάπλατα ανοιγμένα από την ξαφνική συνειδητοποίηση ότι πραγματικά του έχω εμπιστοσύνη. Τι θα μου κάνει τώρα; Ένα ηλεκτρικό ρίγος με διαπερνά.

«Καλό κορίτσι», μουρμουρίζει και ο αντίχειράς του χαϊδεύει το κάτω χείλος μου. Πηγαίνει στην ντουλάπα του και ξανάρχεται με μια ασημόγκριζη μεταξωτή υφαντή γραβάτα. «Φέρε τα χέρια σου μπροστά σου», με διατάζει τραβώντας την πετσέτα από πάνω μου και ρίχνοντάς τη στο πάτωμα. Κάνω αυτό που λέει, και δένει τους καρπούς μου μεταξύ τους με τη γραβάτα του κάνοντας ένα γερό κόμπο. Τα μάτια του λάμπουν από έξαψη. Δοκιμάζει το δέσιμο. Είναι γερό. Θα πρέπει να ήταν πολύ καλός πρόσκοπος για να μάθει τέτοιο κόμπο. Και τώρα τι;

Ο σφυγμός μου έχει χτυπήσει κόκκινο, η καρδιά μου χτυπάει σαν τρελλή. Περνάει τα δάχτυλά του από τα κοτσιδάκια μου. «Φαίνεσαι τόσο μικρή μ’αυτά», μουρμουρίζει, και κάνει ένα βήμα μπροστά. Ασυναίσθητα υποχωρώ, μέχρι που νιώθω το κρεβάτι πίσω από τα γόνατά μου. Αφήνει την πετσέτα του να πέσει, αλλά δεν μπορώ να πάρω τα μάτια μου από το πρόσωπό του. Η έκφρασή του είναι φλογερή γεμάτη πόθο. «Ω Αναστάζια, τι θα σου κάνω;», ψιθυρίζει καθώς με ρίχνει στο κρεβάτι, ξαπλώνοντας δίπλα μου και σηκώνοντας τα χέρια μου πάνω από το κεφάλι μου.]

Η γραβάτα που χρησιμοποιεί ο Κρίστιαν στο επίμαχο απόσπασμα από τις «Πενήντα αποχρώσεις του γκρι» για να δέσει την Αναστάζια έχει ήδη γίνει φετίχ, μάλιστα, με το που κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο της σαδομαζοχιστικής τριλογίας της Ε.Λ. Τζέιμς, οι Brook Brothers -καταστήματα ανδρικής ένδυσης που ντύνουν εδώ και χρόνια Αμερικανούς Προέδρους και μεγαλοεπιχειρηματίες- είδαν τις πωλήσεις τους σε γκρίζες μεταξωτές γραβάτες να εκτινάσσονται στα ύψη. Το ίδιο συνέβη και σε πορνομάγαζα στην Αμερική που πουλάνε διάφορα ερωτικά εξαρτήματα. Οι πελάτες και οι πελάτισσές τους  κάνουν ουρά με το βιβλίο στο χέρι για να αγοράσουν χειροπέδες, μαστίγια και μάσκες αλλά και για να παρακολουθήσουν σεμινάρια για τη χρήση τους.

Τα δικαιώματα του βιβλίου έχουν ήδη πουληθεί έναντι 5 εκ δολλαρίων και ο Αμερικανός συγγραφέας Μπρετ Ιστον Ελλις έχει ήδη εκδηλώσει το ενδιαφέρον του για τη συγγραφή του σεναρίου. Μάλιστα, μέσω Twitter, προτείνει τον Ντέιβιντ Κρόνεμπεργκ για την σκηνοθεσία της κινηματογραφικής μεταφοράς του και ως πρωταγωνιστές τον Αλεξάντερ Σκάρσκγκαρντ και την Σκάρλετ Γιόχανσον.

Επίσης έχει ήδη δημιουργηθεί ειδικό πρακτωρείο που εξασφαλίζει την άδεια χρήσης του τίτλου σε διάφορα προϊόντα, από σοκολάτες, αρώματα και κοσμήματα μέχρι αφρόλουτρα και κραγιόν. Και χωρίς αμφιβολία σύντομα η γκάμα θα διευρυνθεί για να περιλάβει εργαλεία κήπου, ποτά με βάση το γάλα αλλά και προϊόντα για το νοικοκυριό.

Αν και η ζήτησή τους είναι μεγάλη, τα βιβλία της Λ.Ε. Τζέιμς απαγορεύτηκαν από τα ράφια κάποιων δημόσιων βιβλιοθηκών στη Φλόριντα και σε άλλες πολιτείες της Αμερικής ως (μαλακά) πορνό χωρίς καμμιά λογοτεχνική αξία. Παρ’όλα αυτά όμως η ανάγνωσή τους μεταδίδεται σαν την πυρκαγιά από τη μία χώρα στην άλλη.

Τα βιβλία σαρώνουν τα ταμεία κάνοντας πωλήσεις τόσο ιλιγγιώδεις που κανένα άλλο μυθιστόρημα δεν έχει καταφέρει να πραγματοποιήσει μέχρι στιγμής. Τα e-readers, Kindle, Nooks και iPads  έχουν πάρει φωτιά από τα απανωτά downloads του βιβλίου σε ηλεκτρονική μορφή.

Σύμφωνα με υπολογισμούς του Celebritynetworth.com η συγγραφέας πρέπει να εισπράττει 1,34 εκατομμύρια δολλάρια την εβδομάδα αφού οι «Πενήντα αποχρώσεις του γκρι» είναι το πρώτο βιβλίο που ξεπέρασε το ένα εκατομμύριο πωλήσεων στο Kindle και ήδη έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από τριάντα γλώσσες.

Στην  Αγγλία πουλάει διακόσιες χιλιάδες αντίτυπα την εβδομάδα, ενώ από το Μάρτιο που κυκλοφόρησε  στην Αμερική και τον Καναδά έχουν πουληθεί περισσότερα από δέκα πέντε εκατομμύρια αντίτυπα και συνολικά περισσότερα από είκοσι εκατομμύρια σε όλο τον κόσμο.

Τα δύο επόμενα βιβλία της τριλογίας, «Πενήντα Αποχρώσεις πιο Σκούρες» και «Πενήντα Αποχρώσεις που Απελευθερώθηκαν» (είναι οι «πρόχειροι» τίτλοι στα ελληνικά των «Fifty Shades Darker» και «Fifty Shades Freed») ακολουθούν σε πωλήσεις αφήνοντας πίσω τους τον «Κώδικα Ντα Βίντσι» του Νταν Μπράουν και τα βιβλία του Χάρι Πότερ.

Το “πορνό της μαμάς”

Τι είναι αυτό όμως που έχει κάνει το μαλακό πορνό της παχουλής Βρετανίδας (το «πορνό της μαμάς», όπως έχει χαρακτηριστεί) από το Δυτικό Λονδίνο να γνωρίσει τέτοια ξαφνική και απρόβλεπτη επιτυχία; Και πώς είναι δυνατόν νεαρές αλλά και μαμάδες και νοικοκυρές μέσης ηλικίας να ταυτίζονται με την Αναστάζια και την βασανιστική αγάπη της για τον Κρίστιαν;

Κατ’αρχάς μοιάζει με «Νόρα» αλλά δεν είναι. Αυτό που διαφοροποιεί τα βιβλία της Τζέιμς από τον ροζουλί κόσμο της Μπάρμπαρα Κάρτλαντ είναι τα σαδομαζοχιστικά παιχνίδια των ηρώων της που θυμίζουν κάτι από Μαρκήσιο ντε Σαντ, κάτι από την «Ιστορία της Ο» και κάτι από «Εμμανουέλα» και όλα αυτά μαζί σε μοντέρνο περίβλημα και τόπο διεξαγωγής των οργίων το Σιάτλ.

Η πλοκή μπορεί να περιγραφεί ως εξής. Η Αναστάζια Στιλ, όμορφη αγνή και αθώα φοιτήτρια 21 ετών  ερωτεύεται τον 27χρονο πάμπλουτο και μυστηριώδη επιχειρηματία Κρίστιαν Γκρέι (από το επίθετό του οποίου προκύπτουν και οι τίτλοι των βιβλίων) και υπογράφει μαζί του συμβόλαιο σεξουαλικής υποταγής.

Πάνω σ’ αυτόν τον βασικό καμβά η συγγραφέας, η οποία δηλώνει γοητευμένη από το BDSM, αρχίζει να πλέκει την υπόθεση αφήνοντας την φαντασία της κυριολεκτικά να οργιάζει. Η Ανα και ο Κρίστιαν γνωρίζονται όταν εκείνη πηγαίνει να του πάρει συνέντευξη για το περιοδικό του Πανεπιστημίου της στο οποίο ο επιχειρηματίας είναι χορηγός. Με την πρώτη ματιά αποκαλύπτεται η έντονη ερωτική χημεία που υπάρχει μεταξύ τους.

Ο Κρίστιαν την προειδοποιεί να μείνει μακριά του, η Ανα όμως γοητεύεται από αυτόν, τον ερωτεύεται σφοδρά και σύντομα γίνεται σκλάβα του. Πριν καλά καλά ξεκινήσει η σχέση τους (σημειωτέον ότι σεξ κάνουν για πρώτη φορά στην σελίδα 118) ο Κρίστιαν την βάζει να υπογράψει ένα συμβόλαιο με το οποίο η ΄Ανα του εκχωρεί τον πλήρη έλεγχο στη ζωή της.

Εκτός από την υπακοή, με τους κανόνες που επιβάλλει ο Αφέντης στην Υποτακτική του ορίζει τα πάντα, από τον ύπνο και το φαγητό της μέχρι τα ρούχα και την προσωπική της υγιεινή. Η αθώα νεαρή δεν τολμάει καν να τον κοιτάξει και όταν πέφτει σε λάθη παραβαίνοντας κάποιον από τους κανόνες του συμβολαίου, πράγμα που όπως μπορείτε να φανταστείτε συμβαίνει κάθε 3-4 από τις 703 σελίδες του βιβλίου, υφίσταται τις τιμωρίες του δυνάστη της.

Ο Κριστιάν διαθέτει εξάλλου μια πληθώρα από εργαλεία πόνου, μαστίγια, ζώνες και μπαστούνια, τα οποία χρησιμοποιεί με ποικίλους και ευφάνταστους τρόπους.

Ο Κριστιάν που θυμίζει τον Ρίτσαρντ Γκιρ στο «Pretty Woman» είναι ένας κούκλος. Καυτός, πλούσιος και σούπερ σέξι, σκληρός και ταυτόχρονα τρυφερός. Και η Αναστάζια μια ομορφούλα, τρυφερή και αθώα φοιτήτρια με μπλουτζιν και μακό μπλουζάκι.

Ο Κριστιάν μετακινείται με το ιδιωτικό ελικόπτερό του, προλαβαίνει όλες τις επιθυμίες της Αναστάζια και όταν αφήνει μελανιές στον λαιμό της, τής αγοράζει ένα διαμαντένιο μπρασελέ για να τα καλύψει. Βεβαίως την ξυπνάει με Σοπέν που παίζει ο ίδιος στο πιάνο και χορεύει μαζί της υπό τους ήχους του Φρανκ Σινάτρα.

Το βιβλίο είναι γεμάτο με όλα τα κλισέ της ερωτικής λογοτεχνίας και περιέχει άφθονες σκηνές με ξύλο και σεξ, γραμμένες σε μια γλώσσα απλοϊκής έφηβης όμως «οι γυναίκες αισθάνονται άνετα να το διαβάζουν» έγραψαν σε ένα άρθρο τους οι New York Times.

Η ρεπόρτερ της εφημερίδας η οποία μίλησε με πολλές αναγνώστριες, γράφει ότι «είναι ταμπού για τις γυναίκες να παραδέχονται ότι απολαμβάνουν πορνογραφικό υλικό, αλλά για κάποιο λόγο είναι πιο εύκολο να παραδεχτούν ότι τους άρεσε αυτό το βιβλίο.  Αισθάνονται απενοχοποιημένες».

Εντωμεταξύ η μπλογκόσφαιρα έχει πάρει φωτιά. Οι αναγνώστριες το συζητάνε μεταξύ τους και ανταλλάσσουν  απόψεις σε προσωπικά blogs και forums,  στο Facebook και στο Twitter.  Κάποιες μάλιστα ομολογούν ότι αισθάνονται και οι ίδιες πιο σέξι καθώς διαβάζουν το βιβλίο, όσο για την συζυγική ερωτική τους ζωή που είχε σχεδόν εξαφανιστεί έχει πλέον πάρει τα πάνω της καθώς δοκιμάζουν διάφορα παιχνίδια.

Και αν στην αρχή η ανάγνωσή του στο e-reader τους προσέφερε την απαραίτητη προστασία από τους λαθραναγνώστες τώρα πια οι αναγνώστριες έχουν ήδη απελευθερωθεί και δεν διστάζουν να το διαβάζουν δημόσια σε μεταφορικά μέσα και παραλίες χωρίς να ντρέπονται καθόλου.

Η συγγραφέας, την οποία το περιοδικό Time έχει συμπεριλάβει στη λίστα με τις 100 πιο σημαντικές προσωπικότητες του 2012, δούλευε μέχρι πρόσφατα για την τηλεόραση και το E.L.James είναι το ψευδώνυμο που διάλεξε για να μην μπερδευτούν οι δύο διαφορετικές της καριέρες.

Στην πραγματικότητα λέγεται Ερικα Λέοναρντ, τα E.L δηλαδή, είναι τα αρχικά του ονόματός της και όχι το ακρωνύμιο των λέξεων «English Literature» όπως σχολιάζει πικρόχολα ο βρετανικός τύπος.

Η τηλεοπτική παραγωγός ομολογεί ότι δεν είχε γράψει ούτε μια λέξη στη ζωή της μέχρι που αποφάσισε να συμμετάσχει στο δίκτυο fanfiction.net όπου οι αναγνώστες μπορούν να ανεβάζουν δικές τους ιστορίες με πρωταγωνιστές αγαπημένους τους λογοτεχνικούς ήρωες.

Ο λόγος; «Ηταν ο τρόπος μου να αντιμετωπίσω την κρίση της μέσης ηλικίας» εξομολογείται η Ε.Λ. Τζέιμς. Διάλεξε, λοιπόν, το «Λυκόφως» της Στέφανι Μέγιερ,  την πασίγνωστη ερωτική ιστορία των βαμπίρ και δανείστηκε τους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών της Μπέλα και Εντουαρντ, για το δικό της βιβλίο, που αρχικά  κυκλοφόρησε online με τίτλο «Ο Αφέντης του Σύμπαντος»  και το οποίο υπέγραφε αρχικά με το ψευδώνυμο «Βασίλισσες του Χιονιού, Δράκος του πάγου».

Μόνο που στη δική της εκδοχή οι πρωταγωνιστές δεν διψάνε για αίμα αλλά για σαδομαζοχιστικό σεξ.

Η Λέοναρντ είναι παντρεμένη εδώ και είκοσι χρόνια με τον σεναριογράφο Νιλ Λέοναρντ με τον οποίο έχει δυο γιους έφηβους και οι γονείς της κατάγονται από την Χιλή και τη Σκοτία αντίστοιχα. Ο «αφέντης»  του δικού της σύμπαντος πάντως αρνείται να εμφανιστεί μαζί της ή να δώσει συνεντεύξεις.

Πρόσφατα ο Νιλ Λέοναρντ τέλειωσε και το δικό του πρώτο βιβλίο, ένα νεανικό θρίλερ με τίτλο «Crusher» -θα κυκλοφορήσει σύντομα από τον εκδοτικό οίκο Random House- το οποίο όπως λέει έγραψε με την παρότρυνση της γυναίκας του.

Αν και η επιτυχία της είναι τεράστια, «οι αναγνώστες μου με κάνουν να νιώθω σαν τον Μπραντ Πιτ» λέει η Λέοναρντ, προσπαθεί να μην αλλάξει την καθημερινότητά της. Συνεχίζει να βάζει καθημερινά πλυντήριο και χαίρεται γιατί στο περιβάλλον της υπάρχουν τουλάχιστον δύο άτομα που δεν έχουν διαβάσει το βιβλίο της.

Είναι οι γιοι της οι οποίοι σύμφωνα με την Τζέιμς προτιμούν το Playstation από τη λογοτεχνία. «Ευτυχώς, λέει, γιατί αλλιώς θα ένιωθα πολύ άβολα». Παρ’όλα αυτά φαίνεται ότι κάτι έχει πάρει το αυτί τους για τον εκδοτικό θρίαμβο της μάνας τους. Πρόσφατα όταν η Λ.Ε. Τζέιμς ζήτησε ένα χάρακα από τον γιο της, εκείνος τη ρώτησε με νόημα: «Τι σκοπεύεις να τον κάνεις;»

Η ΓΝΩΜΗ ΤΩΝ ΚΡΙΤΙΚΩΝ

Πως αντιδρούν οι κριτικού στο «50 Αποχρώσεις του γκρι»; Σταχυολογήσαμε σχόλια κορυφαίων κριτικών από τις Η.Π.Α., τη Μεγάλη Βρετανία, Γαλλία, Ισπανία και Νέα Ζηλανδία.

Alessandra Stanley, New York Times

“To «50 Αποχρώσεις του γκρι» αποτελεί μια επιστροφή των σκανδαλωδών μυθιστορημάτων του 19^ου αιώνα, όπως ήταν το «Τζέιν Έιρ» ή της δεκαετίας του ’20 όπως «ο Σεΐχης» της Edith Maude Hull. Το μυθιστόρημα θυμίζει τα λαστέξ στα καταστήματα εσωρούχων: είναι ένα παμπάλαιο προϊόν το οποίο επαναπροσδιορίζεται σαν καινοτομία. Η διαφορά έγκειται στο γεγονός ότι η τριλογία διαδραματίζεται στο σημερινό Σιάτλ και αναμειγνύει την αποστολή sms και φωτογραφιών σεξουαλικού περιεχομένου με ξυλοδαρμούς.”

Ruth Marcus, Washington Post

“Για τις γυναίκες που έχουν περάσει όλη τους τη ζωή πολεμώντας για την ισότητα των φύλων (στην πολιτική, στον χώρο εργασίας, στην οικογένεια) η δημοτικότητα του «50 Αποχρώσεις του γκρι» είναι ένα ανησυχητικό φαινόμενο. Σημαίνει ότι πλέον δέχονται τις διαφορές που εδώ και χρόνια έχουν απαρνηθεί.”

Emer O’ Toole, The Guardian

“Η πεζογραφία της Τζέιμς είναι αναμφισβήτητα φοβερή. Τα πάντα είναι «μεθυστικά», «γοητευτικά» και «εξαιρετικά». Μας λέει τόσο συχνά ότι η Αναστάζια δαγκώνει το κάτω χείλος της, ώστε είναι αδύνατον να φανταστούμε την ηρωΐδα χωρίς κάλους στο πρόσωπό της.”

Edouard Launet, Liberation

“Η τριλογία, που θα φτάσει στη Γαλλία στο τέλος της χρονιάς, (ίσως εκδοθεί το φθινόπωρο) είναι γραμμένη με τα πόδια, αλλά δεν πειράζει: σήμερα η γραφή μετράει λιγότερο από το εξώφυλλο. Η εικόνα, λοιπόν, της ηρωίδας στο κρεβάτι με ένα πάρτνερ κυρίαρχο που τη χτυπάει με βουρδουλιές τραβάει περισσότερο την προσοχή από το σωστό συντακτικό στο κείμενο.”

Manuel Rodriguez Rivero, El Pais

“Μετά από μια ώρα και 85 σελίδες, το μυθιστόρημα μου είχε δώσει πλέον όλα αυτά που μπορούσε να μου προσφέρει, συμπεριλαμβανομένων δύο, τριών χασμουρητών καθόλου ερωτικών. Ετσι αποφάσισα να το πετάξω στον κάλαθο των αχρήστων.”

Christine Sheehy, The New Zeland Herald

“Διαβάζεται πολύ εύκολα. Αν σας αρέσουν οι χυδαιότητες και είστε σε θέση να χαλιναγωγήσετε την επιθυμία σας να δείρετε την ηρωίδα που έχει τόσο λίγη αυτοπεποίθηση, τότε το βιβλίο μπορεί να σας αρέσει.”

Οπότε, τώρα πια δεν μένει  παρά να γίνουν οι ανάλογες κοινωνιολογικές αναλύσεις του φαινομένου.

Δημοσιεύτηκε στα Νέα, Σάββατο 15.07.2012