Ο καρκίνος του προστάτη, όπως και άλλες μορφές καρκίνου, είναι μια εξαιρετικά πολύπλοκη διαδικασία. Κανένας παράγοντας (π.χ. διατροφή) δεν μπορεί να εξηγήσει τις διαφορετικές πτυχές αυτής της ασθένειας.

Η διατροφή μπορεί να επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου του προστάτη. Μάθετε πώς το επεξεργασμένο ή το κόκκινο κρέας μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο και πώς οι πλούσιες σε λυκοπένιο ντομάτες μπορούν να καταπολεμήσουν τον καρκίνο του προστάτη.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία, οι παχύσαρκοι άνδρες (εκείνοι με ΔΜΣ πάνω από 30) μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του προστάτη. Ένας άνδρας με ΔΜΣ από 27,5 έως 30 έχει 17% περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσει καρκίνο του προστάτη από έναν άνδρα με ΔΜΣ κάτω από 25. Η διαπίστωση αυτή προσαρμόζεται στην ηλικία ενός άνδρα τη στιγμή της διάγνωσης και προέρχεται από την ανάλυση δεδομένων από σχεδόν 70.000 άνδρες.

Τα τρόφιμα που μειώνουν τον κίνδυνο

Συγκεκριμένα τρόφιμα μπορούν να επηρεάσουν τον κίνδυνο που διατρέχει ένας άνδρας για εμφάνιση της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου. Έρευνες έχουν δείξει οτι το λυκοπένιο, χημική ουσία που προσδίδει το κόκκινο-ροζ χρώμα σε ντομάτες, καρπούζι και ροζ γκρέιπφρουτ, πιστώνεται με την μείωση του κινδύνου όχι μόνο για τον καρκίνο του προστάτη αλλά και για μια σειρά από άλλες μορφές καρκίνου. Παρά το γεγονός ότι η Αμερικανική Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων δεν έχει βρει καμία απόδειξη της ικανότητας του λυκοπενίου να καταπολεμά τον καρκίνο του προστάτη, αναγνώρισε ότι οι ντομάτες μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου του προστάτη.

Το ερώτημα είναι κατά πόσο αυτό οφείλεται στο λυκοπένιο ή στο ότι οι ντομάτες και τα προϊόντα που έχουν ως βάση την ντομάτα είναι γεμάτα με αντιοξειδωτικά και φυτοχημικά που πιθανότατα δρουν ενάντια στον καρκίνο του προστάτη.

Για να πάρουμε από τις ντομάτες το μέγιστο όφελος για την καταπολέμηση της νόσου θα πρέπει να τις μαγειρεύουμε πριν τις καταναλώσουμε. Εάν τις ζεστάνουμε ή τις συνθλίψουμε απελευθερώνεται το λυκοπένιο στο εσωτερικό των κυττάρων της ντομάτας.

Ταυτόχρονα τι γίνεται με την λήψη της βιταμίνης Ε ή τα συμπληρώματα σεληνίου; Παρά τις εκτεταμένες έρευνες, δεν υπάρχει καμμία απόδειξη ότι οι άνδρες που παίρνουν βιταμίνη Ε, σελήνιο (ή και τα δύο) καθημερινά διατρέχουν μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτη.

Τα τρόφιμα που, ίσως, αυξάνουν τον κίνδυνο

Μερικά τρόφιμα είναι διατροφικοί «κακοποιοί» στον αγώνα κατά του καρκίνου του προστάτη. Το επεξεργασμένο και το κόκκινο κρέας, για παράδειγμα βοδινό, αρνί, εντόσθια ενισχύουν σε μέτριο βαθμό τον κίνδυνο εμφάνισης του καρκίνου του προστάτη. Δεν υπάρχει συγκεκριμένη ποσότητα κόκκινου ή επεξεργασμένου κρέατος την εβδομάδα που δεν πρέπει να υπερβαίνουμε. Προς το παρόν η σύσταση των ειδικών είναι η μείωση της κατανάλωσής του.

Το ασβέστιο έχει πολλά οφέλη για την υγεία, αλλά έχει ενοχοποιηθεί για τον καρκίνο του προστάτη. Οι ειδικοί αναφέρουν οτι τα πολύ υψηλά επίπεδα ασβεστίου  σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνο του προστάτη, ειδικά εάν καταναλώνονται συμπληρώματα ασβεστίου. Η σύσταση είναι να λαμβάνεται το ασβέστιο μέσω της τροφής. Αυτή είναι ίσως η ασφαλέστερη οδός για την πρόσληψη ασβεστίου ανεξαρτήτου ηλικίας.

Για την περαιτέρω μείωση του κινδύνου, είναι καλό να στραφούμε σε γενικές κατευθυντήριες γραμμές για την πρόληψή του: τουλάχιστον πέντε μερίδες φρούτων ή λαχανικών την ημέρα, όχι περισσότερο από δύο ποτήρια αλκοόλ την ημέρα και τουλάχιστον 30-60 λεπτά σωματική δραστηριότητα πέντε φορές την εβδομάδα. Επιλέξτε σκουρόχρωμα φρούτα και λαχανικά. Τα σκουρόχρωμα προϊόντα όπως το σπανάκι, τα μούρα και οι πορτοκαλί πιπεριές, για παράδειγμα, έχουν υψηλότερα επίπεδα καροτενοειδών και πολλών άλλων υγιεινών θρεπτικών συστατικών. Σε ατομικό επίπεδο, αυτές οι θρεπτικές ουσίες δεν μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου του προστάτη. Εντούτοις, όταν λαμβάνονται από τρόφιμα, αυτά τα θρεπτικά συστατικά αλληλεπιδρούν μεταξύ τους για την προαγωγή της υγείας. Αντικαταστήστε λιγότερο υγιή, κορεσμένα και τρανς λιπαρά οξέα, με υγιεινές εναλλακτικές λύσεις όπως ελαιόλαδο, canola oil, αβοκάντο και ψάρια.

*Η Ειρήνη Μπαμπαρούτση είναι κλινική Διαιτολόγος – αθλητική Διατροφολόγος, επιστημονική υπεύθυνη του διαιτολογικού γραφείου «ΘΕΡΜΙΔΑ» κι επιστημονικός συνεργάτης Ε.Π.Ο.