Οι συνήθειες των χαρούμενων ανθρώπων

Ο Martin Seligman, «πατέρας» της θετικής ψυχολογίας, υποστηρίζει ότι ενώ το 60% της ευτυχίας που νιώθει κανείς καθορίζεται από τα γονίδιά του και το περιβάλλον στο οποίο ζει, το υπόλοιπο 40% εξαρτάται από τον ίδιο!

Το 2004 ο ίδιος είχε περιγράψει τρία διαφορετικά είδη «ευτυχισμένης ζωής»:

1) την ευχάριστη ζωή, κατά την οποία γεμίζεις το χρόνο σου με όσο περισσότερα πράγματα σου προσφέρουν ευχαρίστηση μπορείς,

2) τη ζωή της ενασχόλησης/δέσμευσης, κατά την οποία βρίσκεις «ζωή» στη δουλειά σου, στο να είσαι γονιός, στην αγάπη και τον ελεύθερο χρόνο, και

3) τη ζωή με νόημα, η οποία συνίσταται στο εξής: «να γνωρίζεις ποια είναι τα πιο δυνατά σου σημεία και να τα χρησιμοποιείς στην υπηρεσία κάτι μεγαλύτερου από εσένα τον ίδιο».

Έχοντας εξερευνήσει τι σημαίνει η «απόλυτη ικανοποίηση», ο Seligman, όπως αναφέρει δημοσίευμα της Huffington Post, δήλωσε «έκπληκτος».

Η αναζήτηση της ευτυχίας, δε συμβάλλει καθόλου στο αίσθημα «διαρκούς εκπλήρωσης». Αντίθετα, η ευχαρίστηση και η ικανοποίηση είναι «το κερασάκι στην τούρτα», κάτι που προσφέρει για γλυκειά ικανοποίηση στη ζωή μας, κάτι που προέρχεται από την ταυτόχρονη αναζήτηση του «νοήματος της ζωής και της δέσμευσης σε κάτι».

Κι ενώ μπορεί να ακούγεται σαν «μεγάλος άθλος», προσθέτει το δημοσίευμα, οι ευτυχισμένοι άνθρωποι έχουν ορισμένες απλές συνήθειες, οι οποίες θα μπορούσαν να ενισχύσουν τη γενικότερη εικόνα «ευδαιμονίας».

Ποιες είναι όμως αυτές οι συνήθειες των πολύ χαρούμενων ανθρώπων;

Σύμφωνα με την αρθρογράφο Kate Bratskeir, αυτές είναι οι εξής:

1) Φροντίζουν να συναναστρέφονται άλλους χαρούμενους ανθρώπους: Μην ξεχνάτε άλλωστε ότι το γέλιο είναι… μεταδοτικό. Σύμφωνα, μάλιστα, με ερευνητές από το πρόγραμμα Framingham Heart Study, οι οποίοι μελέτησαν τη «διάδοση» της ευτυχίας για πάνω από 20 χρόνια, βρήκαν ότι εκείνοι που περιτριγυρίζονται από χαρούμενους ανθρώπους, έχουν περισσότερες πιθανότητες να γίνουν χαρούμενοι και οι ίδιοι στο μέλλον.

2) Χαμογελούν όταν το εννοούν: Ακόμη κι αν δεν έχετε τα κέφια σας, μια χαρούμενη σκέψη η οποία συνοδεύεται από ένα χαμόγελο, μπορεί να αυξήσει τα «επίπεδα ευτυχίας» που νιώθετε και να σας κάνει πιο παραγωγικούς. Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζεται μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Academy of Management Journal. Είναι όμως σημαντικό το χαμόγελό σας να είναι αυθεντικό. Το να προσποιηθείτε ένα χαμόγελο, ενώ δε νιώθετε καλά, θα μπορούσε να χειροτερεύσει τη διάθεσή σας.

3) Ξέρουν πώς να καλλιεργούν την ψυχική τους ανάταση: Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Peter Kramer η ψυχική ανάταση, κι όχι η ευτυχία, είναι το αντίθετο της κατάθλιψης. Οι χαρούμενοι άνθρωποι ξέρουν πώς να επανέλθουν μετά από μια αποτυχία. Και όπως λέει ένα γιαπωνέζικο ρητό: «Πέφτεις εφτά φορές και σηκώνεσαι οκτώ».

4) Προσπαθούν να είναι χαρούμενοι: Ναι είναι τόσο απλό, όσο ακούγεται. Σύμφωνα με δύο έρευνες που δημοσιεύτηκαν στο Journal of Positive Psychology το να προσπαθεί κανείς να είναι χαρούμενος, μπορεί να ενισχύσει το συναίσθημα αυτό.

5) Αναγνωρίζουν το καλό: Είναι σημαντικό να γιορτάζει κανείς μια επιτυχία του, ειδικά αν έχει κοπιάσει αρκετά γι’ αυτήν, όμως οι χαρούμενοι άνθρωποι δεν παραμελούν και τις «μικρές κατακτήσεις» της καθημερινότητάς τους.

6) Εκτιμούν τις απλές χαρές: Ένα παγωτό, ένα χαρούμενο σκυλί που κουνά ασταμάτητα την ουρά του κ.ά. Οι χαρούμενοι άνθρωποι εκμεταλλεύονται το χρόνο και εκτιμούν τις απλές χαρές της ζωής.

7) Προσφέρουν λίγο από το χρόνο τους σε τρίτους: Ο εθελοντισμός κάνει καλό τόσο στη φυσική, όσο και στην ψυχική υγεία του ατόμου.

8) Αφήνονται και μερικές φορές «χάνουν το χρόνο»: Όταν αφιερώνεται κανείς σε μια δραστηριότητα που βλέπει ταυτόχρονα ως πρόκληση και αναζωογονητική, βιώνει μια κατάσταση χαράς που καλείται «ροή» (flow). Οι χαρούμενοι άνθρωποι αναζητούν αυτήν την αίσθηση του να «παρασύρονται». «Προκειμένου να βιώσει κανείς τη “ροή”, θα πρέπει να αντιμετωπίζει τη δραστηριότητα ως εθελοντική, ευχάριστη με εγγενή κίνητρα και να απαιτεί δεξιότητες (όχι ιδιαίτερα δύσκολες), με σαφείς στόχους προς την επιτυχία», όπως εξηγεί η ιστοσελίδα Pursuit-of-happiness.org.

9) Μετατρέπουν τις κουβεντούλες σε… συζητήσεις με βαθύτερο νόημα: Σύμφωνα με μια έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Psychological Science, βρήκε ότι εκείνοι που συμμετέχουν σε πιο ουσιαστικές συζητήσεις και λιγότερες «κουτσομπολίστικου ύφους συζητήσεις» νιώθουν μεγαλύτερη ικανοποίηση. (Άλλωστε μία από τις συνηθέστερες κουβέντες που λέει κανείς προτού «φύγει» από το μάταιο τούτο κόσμο είναι η εξής: «Μακάρι να είχα το κουράγιο να εκφράσω τα συναισθήματά μου»).

10) Ξοδεύουν χρήματα για άλλους: Ίσως τελικά τα χρήματα να «αγοράζουν» την ευτυχία. Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Science, όταν ξοδεύει κανείς τα χρήματά του για άλλους, νιώθει μεγαλύτερη ευχαρίστηση απ’ ό,τι αν το έκανε για τον εαυτό του.

11) Αφιερώνουν χρόνο στις διαπροσωπικές σχέσεις: Είναι σίγουρα πιο εύκολο να στείλεις ένα μήνυμα, ή ένα email στους φίλους σου. Όμως το να φροντίσεις να τούς δεις στην πραγματικότητα από κοντά (ακόμη κι αν αυτό σημαίνει ότι θα βάλεις το χέρι βαθιά στην τσέπη για να αγοράσεις ένα αεροπορικό εισιτήριο και να πας να τους δεις) προσφέρει περισσότερα στο αίσθημα ευτυχίας που νιώθεις. «Οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να νιώθουν ότι ανήκουν κάπου, κι αυτό ενισχύεται όταν διατηρούν προσωπικούς δεσμούς με φίλους και συγγενείς» ανέφερε ο διευθυντής του Κέντρου Γνωστικής και Κοινωνινής Νευροεπιστήμης του πανεπιστημίου του Σικάγο, John Cacioppo. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μάς κρατούν σε επαφή, όμως αυτό δεν έχει καμία σχέση με τη φυσική, σωματική επαφή.

12) Είναι αισιόδοξοι: Η αισιόδοξη στάση προς τη ζωή κάνει καλό και στην υγεία καθώς μειώνει το άγχος και το στρες, γινόμαστε πιο ανθεκτικοί στον πόνο, ενώ όπως έχει βρεθεί προσφέρει και περισσότερο χρόνο ζωής σε όσους πάσχουν από καρδιακές ασθένειες.

13) Εκτιμούν μια καλή λίστα με μουσικά κομμάτια: Η μουσική είναι ισχυρή. Τόσο ισχυρή που στην πραγματικότητα μπορεί να μειώσει το αίσθημα άγχους, όπως ένα καλό μασάζ.

14) Μπορούν να «αποσυνδεθούν»: Είτε ασχολούνται με το διαλογισμό, είτε απλά παίρνουν μερικές βαθιές αναπνοές αφήνοντας στην άκρη λίγο τον υπολογιστή τους και τις ηλεκτρονικές συσκευές, η «αποσύνδεση» με το περιβάλλον παρέχει πολλά πλεονεκτήματα. Όταν μιλά κανείς στο κινητό του τηλέφωνο, αυξάνει η αρτηριακή πίεση και τα επίπεδα άγχους, ενώ όταν στέκεται κανείς συνεχόμενα μπροστά από μια οθόνη μπορεί να εμφανίσει σημάδια κόπωσης και κατάθλιψης.

15) Δεν αμελούν τη γυμναστική: Με την άσκηση παράγονται ενδορφίνες, που είναι γνωστές και ως «οι ορμόνες της χαράς».

16) Βγαίνουν έξω: Ακόμη και μόλις 20 λεπτά στον καθαρό αέρα, προσφέρουν ένα αίσθημα αναζωογόνησης, όπως αναφέρουν πολλές μελέτες που έχουν δημοσιευτεί στο Journal of Environmental Psychology.

17) Αφιερώνουν λίγο παραπάνω χρόνο στο… μαξιλάρι τους: Ένας καλός ύπνος αυξάνει την καλή διάθεση του ατόμου και μειώνει το άγχος, σύμφωνα με τον Dr. Raymonde Jean διευθυντή της μονάδας ιατρικής του ύπνου στο νοσοκομείο St. Luke’s-Roosevelt.

18) Γελούν δυνατά: Το γέλιο είναι το καλύτερο φάρμακο.

19) Περπατούν καμαρωτά: Όλα έχουν να κάνουν με τη στάση του σώματος, σύμφωνα με μια έρευνα που διεξήγαγε η Sara Snodgrass, ψυχολόγος από το πανεπιστήμιο Florida Atlantic. Η ίδια ζήτησε από εθελοντές να περπατήσουν για τρία λεπτά. Οι μισοί έπρεπε να το κάνουν κρατώντας το κεφάλι τους ψηλά και κουνώντας έντονα τα χέρια τους. Αυτοί στο τέλος της δοκιμασίας ανέφεραν υψηλότερα αισθήματα χαράς από την υπόλοιπη ομάδα.